donderdag 3 januari 2013

Optimale scherpte bepalen met live-view


Veel spiegelreflexcamera's zijn tegenwoordig uitgevoerd met een live-view functie. Een veel bediscussieerde functie, waarvan regelmatig gezegd wordt dat de functie overbodig zou zijn. Zelf heb ik echter een aantal enorme voordelen ontdekt! In deze foto tip ga ik in op een aantal van deze voordelen.

Live-view?


Een beeld gezien zoals gezien via live-view op een
 Canon EOS 5D Mark2
Bij live-view wordt het beeld door de lens niet via de de optische zoeker bekeken, maar op het LCD scherm. De camera maakt dit mogelijk door bij het inschakelen van deze functie de spiegel op te klappen en de sluiter te openen. Het beeld dat op de sensor valt wordt direct zichtbaar gemaakt op het scherm van de camera; deze neemt dus als het ware de functie van de zoeker over. Eigenlijk gaat het werken met een spiegelreflexcamera in deze stand erg veel lijken op het werken met een compact camera.

Voordat ik op een aantal (in mijn ogen heel grote) voordelen in ga, eerst een paar nadelen. Een spiegelreflexcamera heeft in het gebruik namelijk een aantal voordelen boven compact camera's, welke bij gebruik van live-view wegvallen. Om te beginnen blijkt het meestal niet heel praktisch om vanuit de hand fotograferend met live-view de camera goed stabiel te houden. Zeker niet als er een flinke (en dus zware) lens op de camera zit. Daarnaast werkt de functie relatief traag, wat onder andere komt door trage-, of zelfs afwezigheid van automatische scherpstelling. Ook is het beoordelen van het beeld bij bijvoorbeeld fel zonlicht vaak onpraktisch.

Perfect scherpstellen


Eén van de grootste voordelen van live-view is echter de mogelijkheid om heel nauwkeurig het ideale punt van scherpstelling en de optimale scherpte-diepte te vinden.

De ingebouwde automatische scherpstelling (Auto Focus, afgekort tot AF) van de camera is in een aantal gevallen eigenlijk vrij onnauwkeurig. Dit komt bijvoorbeeld doordat de posities van de autofocus punten beperkt zijn. Verder zijn de punten vaak zo groot, dat lastig te bepalen is welk punt exact door de camera gekozen wordt om de uiteindelijke scherpstelling te doen.

Bij het maken van macro foto's is live-view erg praktisch
Bij de macro foto hiernaast bijvoorbeeld is te zien dat dat de scherptediepte minimaal is. Het vleugel oppervlak van de vlinder met druppeltjes is mooi scherp, maar de voelsprieten die naar voren en achter steken worden al snel onscherp. Bij gebruik van auto-focus zal het lastig zijn om in deze omstandigheden een nauwkeurige scherpstelling te krijgen en is handmatige scherpstelling (MF) vaak noodzakelijk. Hierbij wordt de scherpstelling handmatig bepaald door bijvoorbeeld door de zoeker te kijken. Door de zoeker is het echter vaak lastig te zien waar exact scherp gesteld is.

Met behulp van live-view kan handmatig scherpstellen echter juist heel nauwkeurig gedaan worden! Bij deze functie kan namelijk op het beeld op het scherm tot op pixel niveau ingezoomd worden. Je kan daardoor dus perfect zien of de scherpstelling op het juiste punt ligt, en dit gemakkelijk handmatig bijstellen.

Er zijn echter nog meer voordelen aan live-view. Zo hebben camera's vaak moeite met omstandigheden waarbij relatief weinig licht en/of contrast verschillen te zien zijn. Vaak is - zeker bij de nieuwere camera modellen - zelfs bij weinig licht er nog steeds voldoende op het LCD scherm van de camera zichtbaar om goed handmatig te kunnen scherpstellen. Praktisch als er weinig licht aanwezig is, maar bijvoorbeeld ook heel handig bij gebruik van ND-filters!

Nog een voordeel van live-view is dat bij lastige standpunten (bijvoorbeeld heel laag bij de grond) je niet met het oog tot dichtbij de zoeker hoeft te reiken. Dit maakt zowel het maken van een compositie als het scherpstellen een stuk minder inspannende bezigheid.

Uiteindelijk lukt het werken met live-view alleen goed als gedurende het scherpstellen en het maken van de opname de camera goed stil gehouden wordt. Daarom is het zeker aan te bevelen om tijdens het gebruik de camera op statief te zetten.

Scherptediepte


Naast het perfect kunnen scherpstellen heeft het gebruik van live-view nóg een groot voordeel. Het is namelijk heel eenvoudig om nauwkeurig de juiste scherpte-diepte te bepalen.

Scherpte-diepte controleknop 
bij een Canon camera
De uiteindelijke scherpte diepte van de foto ontstaat door het diafragma. Deze sluit zich pas tot de ingestelde waarde tijdens het maken van de foto. Als je door de zoeker kijkt (of het zoeker beeld bekijkt op het scherm tijdens live-view) staat het diafragma echter normaal gesproken volledig open, waardoor je niet kunt zien hoe de scherpte diepte in de uiteindelijke eruit zal zien.

Het is echter bij de meeste spiegelreflexcamera's ook mogelijk om het diafragma te sluiten zonder een foto te maken. Dit is mogelijk door de z.g. scherpte-diepte controleknop in te drukken. Hierdoor kan door de zoeker gezien worden hoe de scherpte-diepte werking is bij de ingestelde diafragma waarde. Doordat een deel van het licht door het diafragma tegengehouden wordt, zal het beeld ook iets donkerder worden.

De functie werkt niet alleen bij het kijken door de zoeker, maar kan ook gebruikt worden tijdens live-view. Zo kun je dus precies zichtbaar maken hoe de foto eruit zal komen te zien, zelfs vóór de foto gemaakt is! Een groot voordeel boven het bekijken van dit beeld via de zoeker, is dat er op het scherm ingezoomd kan worden op het beeld. Je ziet hierdoor exact hoe het scherpte verloop in de foto is.

Op deze manier kan dus heel goed de ideale diafragma waarde bepaald worden. Een kwestie van een (desnoods willekeurige) diafragma waarde kiezen, inzoomen op het scherm, scherptediepte controleknop indrukken en je ziet direct het resultaat! Ben je niet tevreden, dan is het een kwestie van diafragma waarde aanpassen en wederom zie je direct wat er gebeurt. Dit is erg praktisch bij bijvoorbeeld macro fotografie maar ook zeker bij fotograferen van landschappen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten